Polski kodeks karny nie podaje definicji przestępstwa. Formułowana jest ona na podstawie kilku przepisów kodeksu karnego.
Przestępstwo to czyn człowieka zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary, w zawiniony społecznie szkodliwy w stopniu większym niż znikomy.
Przestępstwo może być wyłącznie czynem człowieka. Pod pojęciem czynu w prawie karnym należy rozumieć świadome tj. zależne od woli człowieka jego zewnętrzne zachowanie. Może ono przyjąć postać działania bądź zaniechania. Czyn sprawcy popełniony jest w formie działania, gdy przybiera postać ruchu (zespół ruchów) w określonym kierunku, jest zachowaniem aktywnym. Z czynem w postaci zaniechania będziemy mieli do czynienia, wówczas gdy sprawca powstrzyma się od zrealizowania ciążącego na nim obowiązku określonego zachowania tj. gdy nie zachowa się w sposób aktywny.
Kolejnym elementem wymienionym w definicji przestępstwa jest bezprawność. Aby uznać czyn człowieka za bezprawny musi być on w sposób wyraźny zabroniony przez ustawę poprzez wprowadzenie ustawowego opisu zabronionego zachowania np. zabijania, zmuszania przywłaszczenia. Fakt iż jakieś zachowanie człowieka jest sprzeczne z prawem oznacza, że narusza ono zakaz lub nakaz określonego zachowania zawartego w przepisach prawno-karnych. Zachowanie się w sposób bezprawny pociąga za sobą zagrożenie karą. Konsekwencje bezprawności zachowanie jest jego karalność czyli zagrożenie karą. Każde przestępstwo jako czyn zabroniony jest zagrożone karą. Rodzaje kar określone są w art. 32 k.k. i są nimi:
- grzywna
- ograniczenie wolności
- pozbawienie wolności
- 25 lat pozbawienia wolności
- dożywotnie pozbawienie wolności.
Prawo karne obok kar przewiduje również możliwość stosowania wobec sprawcy tzw. środków karnych określonych w art. 39 k.k. (pozbawienia praw publicznych, zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lun prowadzenia określonej działalności gospodarczej, zakaz prowadzenia pojazdów, przepadek przedmiotów, obowiązek naprawienia szkody, nawiązka, świadczenie pieniężne, podanie wyroku do publicznej wiadomości).
Przestępstwo jest zawsze czynem zawinionym. Inaczej mówiąc, wina stanowi niezbędny element przestępstwa. Zgodnie z art. 1 § 3 kk. „nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w chwili czynu”. Z przepisu tego wynika, że aby można było sprawcę pociągnąć do odpowiedzialności karnej, nie wystarczy stwierdzenie, że zachował się on w sposób opisany w przepisie prawa karnego, ale koniecznie staje się jeszcze przypisanie mu winy.
Wina jest cechą, która pozwala odróżnić pojęcie przestępstwa od czynu zabronionego. Zgodnie bowiem z treścią art. 115 § 1, czyn zabroniony to zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. Czyn taki, aby stał się przestępstwem musi być zawiniony.
Według art. 1 § 2 k.k. „nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma”. Przepis ten wskazuje, że dla uznania jakiegoś czynu za przestępny, koniecznie staje się stwierdzenie, że posiada on cechę społecznej szkodliwości. Społeczna szkodliwość jest tę właściwością przestępstwa, które pozwala odróżnić go od innych czynów, które tej cechy nie posiadają. Kodeks karny w art. 115 § 2 wskazuje jakie elementy pozwalają wyznaczyć stopień społecznej szkodliwości czynu.
Wykroczenie jest zaliczane do kategorii czynów zabronionych innych niż przestępstwa. Zgodnie z art. 7 § 1 k.k. przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. Wykroczenia są więc czynami zabronionymi, których społeczna szkodliwość jest mniejsza niż znikoma. Na podstawie przepisów kodeksu wykroczeń możemy stwierdzić, że wykroczenie to czyn zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5.000 zł lub nagany, zawiniony, społecznie szkodliwy. Takie określenie wykroczenia pozwala odróżnić je od przestępstwa z uwagi na katalog kar, jakie grożą za wykroczenie. Kara aresztu i kara nagany nie występuje w kodeksie karny, jako zagrożenie za przestępstwo. Natomiast kara grzywny i ograniczenia wolności mogą być orzekane za popełnienie przestępstwa, jednak w innym rozmiarze. Kara grzywny orzekana jest w sposób kwotowy (maksymalnie 5.000 zł), zaś kara ograniczenia wolności do 1 miesiąca (co stanowi minimalną granicę tej kary jaka grozi za przestępstwo art. 34 k.k.).